رسول اللّه صلى الله عليه و آله :
حَقّاً لَم يَكُن لُقمانُ نَبِيّاً ، ولكِن كانَ عَبداً صَمصامَةً ، كَثيرَ التَّفَكُّرِ ، حَسَنَ الظَّنِ ، أحَبَّ اللّه َ فَأَحَبَّهُ ، وضَمِنَ عَلَيهِ بِالحِكمَةِ ، كانَ نائِماً نِصفَ النَّهارِ إذ جاءَهُ نِداءٌ : يا لُقمانُ ، هَل لَكَ أن يَجعَلَكَ اللّه ُ خَليفَةً فِي الأَرضِ تَحكُمُ بَينَ النّاسِ بِالحَقِّ؟ فَانتَبَهَ فَأَجابَ الصَّوتَ ، فَقالَ : إن يُجبِرني رَبّي قَبِلتُ ، فَإِنّي أعلَمُ إن فَعَلَ ذلِكَ بي أعانَني وعَلَّمَني وعَصَمَني ، وإن خَيَّرَني رَبّي قَبِلتُ العافِيَةَ ولمَ أقبَلِ البَلاءَ . فَقالَتِ المَلائِكَةُ بِصَوتٍ لا يَراهُم : لِمَ يا لُقمانُ؟ قالَ : لِأَنَّ الحاكِمَ بِأَشَدِّ المَنازِلِ وأكدَرِها يَغشاهُ الظُّلمُ مِن كُلِّ مَكانٍ يَنجو ويُعانُ وبِالحَرِيِّ أن يَنجُوَ ، وإن أخطَأَ أخطَأَ طَريقَ الجَنَّةِ ، ومَن يَكُن فِي الدُّنيا ذَليلاً خَيرٌ مِن أن يَكونَ شَريفاً ، ومَن يَختَرِ الدُّنيا عَلَى الآخِرَةِ تَفتِنهُ الدُّنيا ولا يُصيبُ مُلكَ الآخِرَةِ . فَعَجِبَتِ المَلائِكَةُ مِن حُسنِ مَنطِقِهِ ، فَنامَ نَومَةً فَغُطَّ بِالحِكمَةِ غَطّا فَانتَبَهَ فَتَكَلَّمَ بِها ، ثُمَّ نودِيَ داوُدُ بَعدَهُ فَقَبِلَها ولَم يَشتَرِط شَرطَ لُقمانَ . . . وكانَ لُقمان يُؤازِرُهُ بِحِكمَتِهِ وعِلمِهِ ، فَقالَ لَهُ داودُ : طوبى لَكَ يا لُقمانُ ، اُوتيتَ الحِكمَةَ وصُرِفَت عَنكَ البَلِيَّةُ ، واُوتِيَ داوُدُ الخِلافَةَ وَابتُلِيَ بِالرَّزِيَّةِ أوِ الفِتنَةِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
در حقيقت ، لقمان ، پيامبر نبود ؛ ليكن بنده اى بود مصمّم، انديشه مند و با حُسن ظن . خدا را دوست مى داشت . پس خدا نيز او را دوست داشت و حكمت را بر او ضمانت كرد. وسط روز ، خوابيده بود كه ناگهان به پذيرش خلافت ، فرا خوانده شد كه : «اى لقمان! آيا مى خواهى كه خداوند ، تو را خليفه اى در روى زمين قرار دهد تا در ميان مردم ، به حق ، داورى كنى ؟» . لقمان ، بيدار شد و در پاسخ گفت : «اگر پروردگارم مرا وادار كند، مى پذيرم؛ زيرا مى دانم كه اگر با من چنين كند . يارى ام مى نمايد و دانشم مى آموزد و از خطا نگاهم مى دارد. ولى اگر پروردگارم مرا مخيّر سازد، عافيت را مى پذيرم و بلا را نمى پذيرم» . فرشتگانى كه نمى ديدشان ، با صدايى به او گفتند: اى لقمان! چرا چنين گفتى؟ گفت: «زيرا حكمران ، در سخت ترين و مشكل ترين مقام ، جاى گرفته كه ظلم از هر طرف ، بر او احاطه دارد؛ [امكان دارد] خوار شود يا يارى گردد . اگر به صواب داورى كند، اميد است كه نجات يابد و اگر [در داورى] به خطا رود، راه بهشت را به خطا رفته است. هر كس در دنيا حقير و بى مقام باشد ، بهتر از اين است كه صاحب مقام باشد ، و هر كس دنيا را در مقابل آخرت بر گزيند، دنيا او را مى آزمايد ؛ ولى به پادشاهىِ آخرت ، دست نمى يابد» . فرشتگان از زيبايىِ گفتار او ، در شگفت شدند. لقمان ، لحظه اى خوابيد و سراسر وجودش آكنده از حكمت شد. پس ، از خواب بيدار شد و [از آن پس ]حكيمانه سخن گفت . پس از او، داوود عليه السلام به پذيرش خلافت ، فرا خوانده شد و او آن را پذيرفت و شرط لقمان را مطرح نكرد... . لقمان با دانش و حكمتش ، داوود را يارى مى كرد. داوود گفت: «خوشا به حالت ، اى لقمان! به تو حكمت داده شد و بلا از تو دور گرديد ؛ ولى به داوود خلافت داده شد و دچار مصيبت و فتنه گرديد» .
تاريخ مدينة دمشق : ج 17 ص 85 ، كنز العمّال : ج 14 ص 34 ح 37865 ؛ مجمع البيان : ج 8 ص 494 نحوه وراجع : نوادر الاصول : ج 1 ص 247 وتفسير القمي : ج 2 ص 162 .

رسول اللّه صلى الله عليه و آله :
إنَّ لُقمانَ قالَ لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، عَلَيكَ بِمَجالِسِ العُلَماءِ ، وَاستَمِع كَلامَ الحُكَماءِ ؛ فَإِنَّ اللّه َ يُحيِي القَلبَ المَيِّتَ بِنورِ الحِكمَةِ كَما يُحيِي الأَرضَ المَيتَةَ بِوابِلِ المَطَرِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لقمان به پسرش گفت: «اى پسرم! در مجالس دانشمندان حضور داشته باش، و سخنان حكيمان را بشنو؛ زيرا خداوند دلِ مرده را با نور حكمت ، زنده مى كند ؛ چنان كه زمينِ مرده را با آب باران حيات مى بخشد» .
المعجم الكبير : ج 8 ص 199 ح 7810 ، كنز العمّال : ج 10 ص 170 ح 28881 .

رسول اللّه صلى الله عليه و آله :
إنَّ لُقمانَ الحَكيمَ قالَ لاِبنِهِ وهُوَ يَعِظُهُ : يا بُنَيَّ ، مَن ذَا الَّذِي ابتَغَى اللّه َ عَزَّ وجَلَّ فَلَم يَجِدهُ ، ومَن ذَا الَّذي لَجَأَ إلَى اللّه ِ فَلَم يُدافِع عَنهُ ، أم مَن ذَا الَّذي تَوَكَّلَ عَلَى اللّه ِ فَلَم يَكفِهِ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لقمان حكيم، هنگامى كه پسرش را موعظه مى كرد، به او گفت: «اى پسرم! كيست كه از خداوند عز و جل سراغ گرفت، ولى او را نيافت؟ و كيست كه به خدا پناه بُرد ، ولى خدا از او دفاع نكرد؟ يا كيست كه به خدا توكّل كرد ، ولى خدا او را كفايت ننمود؟»
كنز الفوائد : ج 2 ص 68 ، بحار الأنوار : ج 27 ص 112 ح 87 .

رسول اللّه صلى الله عليه و آله :
إنَّ لُقمانَ الحَكيمَ كانَ يَقولُ : إنَّ اللّه َ عَزَّ وجَلَّ إذَا استَودِعَ شَيئاً حَفِظَهُ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لقمان حكيم، پيوسته مى گفت: «هر گاه چيزى در نزد خداوند عز و جل به امانت گذاشته شود ، حفظش مى كند» .
مسند ابن حنبل : ج 2 ص 393 ح 5609 ، كنز العمّال : ج 6 ص 702 ح 17475 .

رسول اللّه صلى الله عليه و آله :
إنَّ لُقمانَ الحَكيمَ كانَ يَقولُ : إنَّ اللّه َ عَزَّ وجَلَّ إذَا استودِعَ شَيئا حَفِظَهُ .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
لقمان حكيم ، پيوسته مى گفت: «هر گاه چيزى در نزد خداوند عز و جل به امانت گذارده شود ، حفظش مى كند» .
مسند ابن حنبل : ج 2 ص 393 ح 5609 ، الدر المنثور : ج 6 ص 512 .

پيامبر صلي الله عليه و آله :
فَنَيرِزُوا إن قَدَرتُم كُلَّ يَومٍ يَعني تَهادَوا و تَواصَلُوا فِي اللّه ِ ؛
پيامبر صلي الله عليه و آله :
اگر مى توانيد هر روز را نوروز كنيد ؛ يعنى در راه خدا به يكديگر هديه بدهيد و با يكديگر پيوند داشته باشيد .
دعائم الإسلام ، ج 2 ، ص 326 .

پيامبر صلي الله عليه و آله :
خَيرُ شَرابٍ فِي الدُّنيا وَالآخِرَةِ الْماءُ ؛
پيامبر صلي الله عليه و آله :
بهترين نوشيدنى در دنيا و آخرت آب است .
جامع الصغير ، ج 1 ، ص 619 .

پيامبر صلي الله عليه و آله :
سَيّدُ شَرابِ الدُّنيا و الآخِرةِ الْماءُ ؛
پيامبر صلي الله عليه و آله :
سرآمد نوشيدنى هاى دنيا و آخرت آب است .
بحار الأنوار ، ج 66 ، ص 56 .

پيامبر صلي الله عليه و آله :
المُسلِمونَ شُرَكاءٌ في ثَلاثَ : فِي الماءِ و الكَلاَء وَ النَّارِ ؛
پيامبر صلي الله عليه و آله :
مسلمانان در سه چيز شريك اند : آب ، مرتع ، آتش (مواد سوختى) .
ميزان الحكمه ، 9634 .

پيامبر صلي الله عليه و آله :
فِي الوُضوءِ إسرافٌ و في كُلِّ شَى ءٍ إسرافٌ ؛
پيامبر صلي الله عليه و آله :
در وضو نيز اسراف هست ؛ در هر چيزى اسراف وجود دارد .
ميزان الحكمه ، ح 8497 .

پيامبر صلي الله عليه و آله :
الوُضوءُ بِمُدِّ و الغُسلُ بِصاعٍ و سَيَأتي أقوامٌ بَعدي يَستَقِلّونَ ذلِكَ فَاُولئكَ عَلى خِلافِ سُنَّتي ؛
پيامبر صلي الله عليه و آله :
براى وضوء يك مُدّ (750 گرم) و براى غسل يك صاع (3 كيلو) آب بس است. پس از من گروهى مى آيند كه اين مقدار را كافى نمى دانند ؛ آنها برخلاف سنّت من هستند .
الأشعثيات ، ص 16 .

پيامبر صلي الله عليه و آله :
سَتَكونَ فِي هذِهِ الاُمَّةِ قَومٌ يَعتَدونَ فِي الطَّهُورِ ؛
پيامبر صلي الله عليه و آله :
به زودى در اين امّت گروهى پديد خواهند آمد كه در استفاده از پاك كننده ها زياده روى مى كنند .
سنن أبى داود ، ج 1 ، ص 29 .

پيامبر صلي الله عليه و آله :
النَّظَرُ في ثَلاثَةِ أشياءٍ عِبادَةٌ : النَّظَرُ فِي وَجهِ الوالِدَينِ و فِي المُصحَفِ و فِي البَحرِ ؛
پيامبر صلي الله عليه و آله :
نگاه كردن به سه چيز عبادت است : به صورت پدر و مادر ، به قرآن و به دريا .
بحار الأنوار ، ج 10 ، ص 368 .

پيامبر صلي الله عليه و آله :
لاتُحرِقُوا النَّخلَ و لاتُغرِقوهُ بِالماءِ و لاتَقطَعُوا شَجَرَةً مُثمِرَةً و لاتُحرِقُوا زَرعا لأِنَّكُم لاتَدرونَ لَعَلَّكُم تَحتاجُونَ إلَيهِ ؛
پيامبر صلي الله عليه و آله :
نخل را نسوزانيد و آن را در آب غرق نكنيد . درخت بارور را قطع نكنيد و زراعت را به آتش نكشيد ؛ زيرا شما نمى دانيد ، شايد در آينده به آن نيازمند شويد .
الكافى ، ج 5 ، ص 29 .

پيامبر صلي الله عليه و آله :
إنَّ اللّه َ طَيِّبٌ يُحِبُّ الطِّيبَ ، نَظيفٌ يُحِبُّ النِّظافَةَ ؛
پيامبر صلي الله عليه و آله :
خداوند پاك است و پاكى را دوست دارد ؛ پاكيزه است و پاكيزگى را دوست دارد .
ميزان الحكمه ، ح 20314 .

پيامبر صلي الله عليه و آله :
كُلْ و أنتَ تَشتَهي و أمسِك و أنتَ تَشتَهي ؛
پيامبر صلي الله عليه و آله :
غذا را با اشتها بخور و در حالى كه هنوز اشتها دارى ، دست از غذا بكش .
بحار الأنوار ، ج 62 ، ص 290 .

پيامبر صلي الله عليه و آله :
مَن قَلَّ طُعمُهُ صَحَّ بَطنُهُ و صَفا قَلبُهُ و مَن كَثُرَ طُعمُهُ سَقُمَ بَدنُهُ و قَسا قَلبُهُ ؛
پيامبر صلي الله عليه و آله :
هر كس كم بخورد ، بدنش سالم مى ماند و صفاى دل مى يابد ، و هر كه پرخورى كند ، بدنش بيمار و قلبش سخت مى شود .
ميزان الحكمه ، ح 579 .

پيامبر صلي الله عليه و آله :
اِلبَسُوا مِن ثِيابِكُم البَياضَ ، فَإنَّها مِن خَيرِ ثيابِكُم ؛
پيامبر صلي الله عليه و آله :
لباس هاى سفيد بر تن كنيد كه از بهترين جامه هاى شما است .
ميزان الحكمه ، ح 18061 .

پيامبر صلي الله عليه و آله :
مَنِ اتَّخَذَ ثَوبا فَلْيُنَظِّفهُ ؛
پيامبر صلي الله عليه و آله :
هر كه جامه اى مى پوشد ، بايد پاكيزه اش نگه دارد .
الكافى ، ج 6 ، ص 441 .

پيامبر صلي الله عليه و آله :
الشَّعرُ الحَسَنُ مِن كِسوَةِ اللّه ِ فَأكرِمُوهُ ؛
پيامبر صلي الله عليه و آله :
موى نيكو از پوشش هاى خدادادى است ؛ آن را گرامى بداريد .
وسائل الشيعه ، ج 2 ، ص 129 .