آهن

بهداشت

از جمله چیزهایی که اسلام آن را کثیف و قذر حساب می‌کند آهن است. آهن کثیف محسوب می‌شود و روایات بر این معنا تاکید دارند. یک بابی دروسائل وجود داشته در همین موضوع وجود داشته باشد. متاسفانه آهن از هر جهت وارد زندگی مردم شده است. هم از ناحیه‌ی محل سکونت که بیشتر خانه های امروزی با آهن ساخته می‌شود و مهمترین غذای مردم که نان است روی آهن پخته می‌شود و دستگاه ها و لوازم خانگی بیشتر از فلز و آهن ساخته شده است. آهن مشکلات زیادی دارد و شاید یکی از علل و اسباب شیوع «ام اس» و «ای ال اس» و «میوپاتی» و «دیسفرونی» و فلج کودکان که همه از انواع فلج هستند، ورود آهن در زندگی مردم باشد. این بحث شاید در هیچ فرهنگی و در هیچ طبی مطرح نیست و فقط در طب اسلامی مطرح است. آهن و فولاد و استیل همه از انواع آهن هستند و به همه‌ی آن ها با کلمه‌ی اختصاری «Fe» اشاره می‌شود. بابی در وسائل آمده است که آهن نجس است و نباید به آهن دست زد. اگر به آهن یا کلید دست زدید باید دست شسته بشود. روایات متعددی داریم که در اینجا به چندتا اشاره شده است. از امام صادق(ع) نقل شده است: لَا تَجُوزُ الصَّلَاةُ فِي شَيْ‌ءٍ مِنَ الْحَدِيدِ فَإِنَّهُ نَجَسٌ مَمْسُوخ‌[1] یعنی نماز خواندن در آهن جائز نیست زیرا آهن نجس و ممسوخ است. یعنی به همراه داشتن آهن در نماز جائز نیست. آیا اگر همراه انسان آهن باشد نماز باطل است؟ خیر زیرا آهن نجس شرعی نیست و کسی به نجاست آهن فتوا نمی‌دهد. شاید روایاتی هم باشد که از آن ها استفاده شود که آهن نجس شرعی نیست و نماز خواندن با آهن اشکال ندارد. چرا این روایت می‌فرمایند با آهن نماز نخوانید؟ فقهاء این روایات را بر کثافت حمل کرده اند. گفته اند نجس به معنای نجس لغوی است و نجس شرعی نیست. نجس در کتاب لغت به معنای قذر و کثیف است. پس در آهن نماز نخوانید و به همراه آهن نماز نخوانید زیرا کثیف است. آهن چون کثیف است نماز نخوانید و نجس شرعی نیست و کسی به نجاست آهن فتوا نداده است. مسخ به معنای تبدیل شدن از چیزی به چیز دیگر است. مانند خوک و میمون که از انسان به چیز دیگر تبدیل شده اند. مسخ شده است یعنی زشت شده است و چهره‌ی آن عوض شده است. احتمال دارد که آهن روزی طلا بوده است و به آهن تبدیل و مسخ شده است. اعتقاد بنده این است که آهن برای زمین نیست و از جای دیگر به زمین آمده است به همین جهت خداوند می‌فرماید: وَ أَنْزَلْنَا الْحَديدَ فيهِ بَأْسٌ شَديدٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاس[2] یعنی ما آهن را نازل کردیم و در آن ضرر زیادی است ... شهاب سنگ هایی که می‌آیند اصل آهن هستند. «باس» يعني اشكال، «لا باس» یعنی اشکال ندارد. «باس» به معنای ابزار جنگی نیست و کسی به این معنا نگفته است. «حدید چینی» سنگ است و آهن نیست. انگشتر آهنی در روایات نهی شده است و آمده است که زینت جن و شیاطین است. گوسفند باید حتما با آهن ذبح شود ولی باید موضع ذبح شسته بشود. اگر آهن رنگ داشته باشد، اشکالی ندارد. در روایت دیگری آمده است: فِي الرَّجُلِ إِذَا قَصَّ أَظْفَارَهُ بِالْحَدِيدِ أَوْ جَزَّ مِنْ‌ شَعْرِهِ‌ أَوْ حَلَقَ قَفَاهُ فَإِنَّ عَلَيْهِ أَنْ يَمْسَحَهُ بِالْمَاءِ قَبْلَ أَنْ يُصَلِّيَ سُئِلَ فَإِنْ صَلَّى وَ لَمْ يَمْسَحْ مِنْ ذَلِكَ بِالْمَاءِ قَالَ يُعِيدُ الصَّلَاةَ لِأَنَّ الْحَدِيدَ نَجَسٌ وَ قَالَ لِأَنَّ الْحَدِيدَ لِبَاسُ أَهْلِ النَّارِ وَ الذَّهَبَ لِبَاسُ أَهْلِ الْجَنَّةِ.[3] یعنی در مورد مردی که ناخن های خود را با آهن کوتاه کرده است یا موهای خود را با آهن کوتاه کرده است یا از پشت موها کوتاه کرده است باید موضع را با آب مسح کند قبل از اینکه نماز بخواند سوال شد اگر نماز بخواند و با آب مسح نکرد فرمود نماز را اعاده کند زیرا آهن نجس است و فرمود آهن لباس اهل آتش است و طلا لباس اهل بهشت است. روایات آهن متعدد است و بحث آن شاید در جلد چهار خواهد آمد. این روایت می‌فرماید اگر کسی که با آهن مو یا ناخن کوتاه کرده است و نماز بخواند قبل از مسح موضع با آب، باید نماز را اعاده کند. فقهاء فتوا به نجاست شرعی نمی‌دهند و روایات را حمل بر کثیف بودن آهن کرده اند. چون شخص نمازگزار نباید در مقابل خداوند کثیف باشد. روایاتی هم داریم که می‌فرماید اگر به آهن دست بزنید باید دست شسته بشود. مهم این است که آهن جزء کثافات و قذارات محسوب می‌شود. ملاکات شرعی تابع صدق هستند. مثلا آیا «سیب» اطلاق آهن می‌شود؟ خیر