فهرست برخی غسل های مستحبی۱

وضو و غسل

بحث غسل های مستحبی در فقه آمده است و ما فقط صرفا فهرستی از این غسل ها را نام می‌بریم. غسل شب های عید فطر و عید قربان: غسل روزهای عید فطر و قربان، تکرار غسل های طیب می‌آورد و موجب طیب و طاهر شدن انسان می‌شود. در روایت آمده است: غُسْلُ‌ الْأَعْيَادِ طَهُورٌ لِمَنْ أَرَادَ طَلَبَ الْحَوَائِجِ بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ اتِّبَاعَ السُّنَّة[1] یعنی غسل اعیاد پاکیزگی می‌آورد برای کسی که حاجتی از خداوند متعال دارد و می‌خواهد از سنت پیامبر(ص) پیروی کند. غسل ورود به مکه و مدینه، چون مکه و مدینه مظنه‌ی اجتماع است و مردم در مسجد النبی و مسجد الحرام جمع می‌شوند خوب است که پاک و پاکیزه باشند. غسل احرام، کسی که می‌خواهد در مسجد شجره محرم شود خوب است غسل انجام بدهد. غسل یوم الترویه، روز هشتم ماه ذیحجه مستحب است انسان برای جمع شدن برای عرفات آماده شود که در روز نهم است و غسل کند. غسل یوم العرفه عند الزوال، غسل ظهر روز عرفه برای اجتماعی که بعد از ظهر روز عرفه است. غسل زیاره البیت، کسی که قصد زیارت خداوند را دارد باید اول غسل کند و بعد وارد خانه‌ی خداوند بشود. غسل دخول الکعبه، کسی که می‌خواهد وارد کعبه بشود مستحب است غسل کند. غسل اول لیله من شهر رمضان، شب اول ماه مبارک رمضان هم مستحب است. روایات متعددی برای غسل شب اول ماه رمضان و روز اول ماه رمضان وارد شده است که برای مسئله‌ی سلامتی است. در روایت آمده است: مَنِ اغْتَسَلَ‌ فِي‌ أَوَّلِ‌ لَيْلَةٍ مِنْ‌ شَهْرِ رَمَضَانَ فِي نَهَرٍ جَارٍ وَ يَصُبُّ عَلَى رَأْسِهِ ثَلَاثِينَ كَفّاً مِنَ الْمَاءِ طَهُرَ إِلَى شَهْرِ رَمَضَانَ مِنْ قَابِل‌[2] یعنی کسی که در شب اول ماه رمضان غسل کند در آب جاری و سی مشت آب از آب روی سر خود بریزد بدنش تا ماه رمضان بعدی پاک می‌شود. این پاکیزگی خاصی است و بیشتر بهداشتی است و بحث نجاست و حدث نیست زیرا نمی‌تواند تا یک سال با این غسل نماز خوانده شود ولی پاکی مخصوصی است و در حقیقت یک بهداشت است زیرا شب اول ماه شب اول سال هم محسوب می‌شود. در روایت دیگر آمده است: مَنْ أَحَبَّ أَنْ لَا تَكُونَ بِهِ‌ الْحِكَّةُ فَلْيَغْتَسِلْ‌ أَوَّلَ لَيْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ فَإِنَّهُ مَنِ اغْتَسَلَ أَوَّلَ لَيْلَةٍ مِنْهُ لَا يُصِيبُهُ حِكَّةٌ إِلَى شَهْرِ رَمَضَانٍ الْقَابِل‌[3] یعنی ... کسی که اولین شب ماه رمضان غسل کند تا ماه رمضان بعدی مبتلا به خارش نمی‌شود. بنابراین این مستحبات و غسل ها در راستای سلامتی و بهداشت و پیشگیری از ابتلاء به بعضی بیماری ها مانند خارش بدن است. در روایت بعدی با سند معتبر آمده است: مَنِ اغْتَسَلَ أَوَّلَ يَوْمٍ مِنَ السَّنَةِ فِي مَاءٍ جَارٍ وَ صَبَّ عَلَى رَأْسِهِ ثَلَاثِينَ غُرْفَةً كَانَ دَوَاءً لِسَنَتِهِ وَ إِنَّ أَوَّلَ كُلِّ سَنَةٍ أَوَّلُ يَوْمٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَان‌[4] یعنی کسی که در اولین روز سال در آب جاری غسل کند و سی کف آب روی سرش بریزد دارویی برای یک سال است و اول هر سال اول ماه رمضان است. این بحث سلامتی است و امور اعتباریه و ثواب اخروی در جای خود بحث می‌شود ولی بحث ما از نظر بهداشت و سلامتی است. در روایت بعدی می‌فرماید: أَنَّ مَنْ ضَرَبَ وَجْهَهُ‌ بِكَفِ‌ مَاءِ وَرْدٍ أَمِنَ ذَلِكَ الْيَوْمَ مِنَ الْمَذَلَّةِ وَ الْفَقْرِ وَ مَنْ وَضَعَ عَلَى رَأْسِهِ مِنْ مَاءِ وَرْدٍ أَمِنَ تِلْكَ السَّنَةَ مِنَ الْبِرْسَامِ وَ لَا تَدَعُوا مَا نُوصِيكُمْ بِه‌[5] یعنی کسی که یک مشت گلاب به صورت خود محکم بپاشد در آن روز از خاری و فقر ایمن می‌شود و کسی که روی سر خود از گلاب قرار دهد در آن سال از برسام ایمن می‌شود پس آنچه به شما توصیه می‌کنیم را رها نکنید. مستحب است در روز اول ماه رمضان آب گلاب محکم به صورت پاشیده شود. برسام همان التهاب پرده دیافراگم است که حالت سخت بیماری تب است و منجر به هزیان گویی می‌شود. امام(ع) می‌فرماید این سفارشات را دست کم نگیرید و رها نکنید. معلوم است که این همه بلاء و بیماری و سرطان و ام اس و دیابت داریم بخاطر رعایت نکردن این مسائل است. نگویید این مستحب است و مهم نیست ولی در مسئله‌ی بهداشت و سلامتی از واجبات است. اگر کسی می‌خواهد بیمار نشود و سالم بماند باید این دستورات را عمل کند. اگر این اوامر استحباب مولوی دارد ولی وجوب ارشادی دارد به جهت اینکه سالم باشیم