مهندسی ساخت و تولید

پیشینه و معرفی رشته

مهندسی ساخت و تولید (به انگلیسی: Manufacturing engineering)، بنا به تعریف انجمن مهندسان ساخت و تولید ایران، «رشته‌ای از مهندسی است که به تحصیلات و تجاربی نیازمند است تا رویه‌های مهندسی را در پروسه‌های تولید (جوشکاری، ماشین کاری، تعمیرات و نگهداری و غیره) در همهٔ زمینه‌ها آموخته، به کار برده و کنترل کند. این به توان برنامه‌ریزی در فرایندهای تولید نیازمند است تا دربارهٔ ابزارها، روندها و ماشین‌آلات و تجهیزات تحقیق کند و آن‌ها را بهبود بخشد و امکانات و سیستم‌ها را برای تولید فراورده‌های با کیفیت و هزینه بهینه یکی کند.» یکی دیگر از ظرفیت های این رشته در این است که مقرون به صرفه بودن پروژها را نیز مورد ارزیابی قرار می دهد.



مهندسان ساخت و تولید سنسورهای به کار رفته در کیسهٔ هوای خودروها، نوک چاپ در چاپگر، و کلید اپتیک در تلفن همراه را می سازند. آن ‌ها همچنین در زمینهٔ تولید موتورهای جت کوچک، پمپ های آب آتش نشانی تلسکوپ های پیشرفته، سمعک های درون گوشی، ریزپردازنده ها، و نیز تولید سبز مشغول به فعالیتند.



دانش آموختگان این رشته یاد می گیرند چگونه از طریق میکروماشین کاری بر روی نوک یک سوزن بنویسند، رباتی را کنترل کنند، به کمک رایانه مدل های سه بعدی پیچیده بسازند و یک طرح را به یک ماشین پرسرعت انتقال دهند تا آن را بسازد. مهندسی ساخت و تولید (مهم ترین و سخت ترین و با کاربردترین) گرایش مهندسی مکانیک می باشد و دروس و عملیات آن بی نهایت سخت تر از مکانیک عمومی می باشد، نام دیگر مهندسی ساخت و تولید ،مهندسی مکانیک تخصصی می باشد، یکی از دانشگاه هایی که در عرصه ی کارشناسی تا دکتری ارائه ی کامل این رشته را می دهد دانشگاه سمنان می باشد که یک دانشگاه سیاسی و با مقام بالاست و دیگر دانشگاه های تهران و دیگر شهرها نیز موجود می باشد.

چشم انداز رشته

توسعه سخت افزاری و رشد مسایل مهندسی، گرایش به سمت تولید داخل و ایجاد تکنولوژی تولید تجهیزات و وسایل در داخل کشور و روی آوردن به خدمات مهندسی در داخل کشور به علت محدودیت های ارزی و کاهش درآمدهای نفتی، باعث رشد چشمگیر بازار کار تکنسین ساخت وتولید در ایران شده است.



در کشور ما صنعت نفت، صنعت خودروسازی و قطعه سازی و صنعت هوافضا، مهمترین زمینه های شغلی را فراهم آوردهاند جمله آنها می توان طراحی و ساخت ماشین آلات و قطعات آنها، طراحی و ساخت تجهیزات مکانیکی نیروگاه ها، طراحی و ساخت تجهیزات و سیستم های انتقال و تصفیه آب، سیستم های مکانیکی و کنترلی پالایشگاه ها و کارخانجات شیمیایی، طراحی و ساخت تأسیسات حرارتی و برودتی ساختمان ها، ساخت ماشین آلات تغلیظ و بازیافت مواد مثل کارخانجات قند، کاغذ سازی، سیمان، نساجی، نمک و کنسانتره، طراحی و ساخت وسایل و تجهیزات حمل و نقل زمینی، دریایی و هوایی، ساخت تجهیزات دفاعی و ساخت ربات ها، بازوهای مکانیکی و سیستم های تولید را نام برد.



در ضمن یک فارغ التحصیلان رشته ی ساخت و تولید می توانند با توجه به رشته ی تحصیلی خود وارد بازار کار شوند، برخی از مشاغل مربوط به این.



رشته عبارت است از :

صنایع ماشین سازی

صنایع خودرو سازی

صنایع ابزار سازی

صنایع هوایی

صنایع کشاورزی و….

دروس و واحدهای درسی

ریاضی عمومی ۱\t
ارتعاشات مکانیکی

ریاضی عمومی ۲

استاتیک
معادلات دیفرانسیل\t
مقاومت مصالح ۱

برنامه نویسی کامپیوتر

مقاومت مصالح ۲
فیزیک عمومی ۲\t
آز مقاومت مصالح

شیمی عمومی

متالوژی
آز فیزیک عمومی ۲\t
آز متالوژی و عملیات حرارتی

ریاضیات مهندسی

دینامیک
محاسبات عددی\t
مکانیک برش فلزات

آشنایی با مهندسی مکانیک

ترمودینامیک ۱
نقشه کشی صنعتی ۱\t
مکانیک سیالات ۱

نقشه کشی صنعتی ۲

انتقال حرارت ۱
فیزیک اندازه گیری\t
مبانی برق و الکترونیک

طراحی اجزا ۱

کارگاه ریخته گری
طراحی اجزا ۲\t
کارگاه طراحی و ساخت اجزا ماشین

طراحی و ساخت قالب ها و قیود

طراحی و ساخت به کمک کامپیوتر و ماشین های کنترل عددی
کارگاه تخصصی جوشکاری و بازرسی\t
آز طراحی و ساخت به کمک کامپیوتر

انتخاب مواد مهندسی در طراحی و ساخت

کارگاه ماشین های کنترل عددی
کار آموزی\t
طراحی قید و بندها

اصول طراحی سیستم های هیدرولیک و نیوماتیک

تکنولوژی روش های جوشکاری
آمار و احتمالات مهندسی\t
فرایندهای الکتروفیزیکی

آز فیزیک اندازه گیری

پروژه مهندسی ساخت و تولید