مهندسی معماری

پیشینه و معرفی رشته

مهندسی معماری یک دانش میان رشته‌ای به حساب می‌آید. این بدین معنی است که معماری مجموعه‌ای متشکل از فن و هنر محسوب می‌شود. با اینکه مهندسی معماری را در زیر مجموعه ریاضی و فیزیک قرار می‌دهند اما این رشته در واقعیت دارای دو جنبه هنری و فنی است.

جنبه هنری شامل ایده‌پردازی، نوآوری در طراحی نقشه‌های مختلف، خلق فضاهای معماری جدید، تجسم فرم و تعریف بهتر عملکرد و غیره خلاصه می‌شود و جنبه فنی در برگیرنده بحث‌های اجرایی، تکنیک‌های ساخت و ساز، جزئیات اجرایی و مواردی دیگر از این دست است. در واقع می‌توان اینگونه بیان کرد که یک معمار اول آنچه که می‌خواهد را بصورت ایده در ذهن پرورش می‌دهد (جنبه هنری) و سپس به آن قابلیت اجرایی بودن (جنبه فنی) می‌بخشد. وجود هر دو جنبه برای یک مهندس معمار، لازم و ضروری است.

این رشته برای افرادی مناسب است که دارای قدرت خلاقیت بالا، ذوق هنری و تخیل قوی برای ایده پردازی هستند. در کنار این بایستی فرد به مباحث مربوط به ساخت و ساز و جنبه‌های فنی ساختمان نیز علاقه‌مند باشند. زیرا همانطور که گفته شد، جنبه هنری و فنی در کنار هم معنا پیدا می‌کنند و کسانی که این دو جنبه را بطور همزمان مدنظر قرار دهند به واقع به نتایج بهتری دست خواهند یافت.

چشم انداز رشته

افرادی که در رشته مهندسی معماری فارغ التحصیل می‌شوند، هم می‌توانند در آزمون‌های استخدامی ادارات و موسسات مختلف شرکت کنند و هم می‌توانند در بازار کار آزاد مشغول به کار شوند. از تاسیس دفتر طراحی شخصی تا همکاری با معماران و شرکت‌های مهندسی مختلف بازه گسترده‌ای است که یک مهندس معمار می‌تواند بسته به توانایی‌ها و علاقه‌ای که دارد، در آن‌ها شاغل شود. در ادامه نیز به تعدادی از این زمینه‌ها اشاره شده است:

تاسیس دفتر طراحی معماری شخصی
تاسیس شرکت‌های مختلف مهندسی در زمینه ساخت و ساز
کسب پروانه اشتغال به کار مهندسی از وزارت راه، مسکن و شهرسازی
همکاری بعنوان طراح معمار در شرکت‌های معماری
طراحی معماری ساختمان‌های مختلف بصورت پروژه‌های شخصی
طراحی داخلی ساختمان‌های مختلف از قبیل مسکونی، اداری، تجاری و …
طراحی نمای ساختمان‌های مختلف از قبیل مسکونی، اداری، تجاری و …
نظارت بر اجرای پروژه‌های ساختمانی بصورت همکاری با دفاتر مختلف معماری
نظارت بر اجرای پروژه‌های شخصی
اجرای ساختمان‌های گوناگون بصورت همکاری با طراحان و سرمایه‌گذاران مختلف
استخدام به عنوان نقشه‌کش معماری در دفاتر مهندسی مختلف
مدلساز و طراح سه بعدی پروژه‌های معماری
متره و برآورد پروژه‌های ساختمانی
مشاور ساخت و ساز
تاسیس کلینیک‌های ساختمانی و ارائه خدمات مربوط به مصالح ساختمانی
تدریس دروس تخصصی معماری به دانشجویان

دروس و واحدهای درسی

در ادامه به برخی از مهم‌ترین دورس دانشگاهی رشته مهندسی معماری پرداخته‌ایم؛ این دروس عبارت هستند از:

(+) طراحی معماری: معمولا در 4 یا 5 ترم پایانی مقطع کارشناسی در هر ترم ارائه و در آن به طراحی معماری کامل یک موضوع بر حسب صلاحدید اساتید و سرفصل دانشگاه پرداخته می‌شود. طراحی معماری، به تمامی دروسی که تا قبل از آن و همچنین همزمان با آن ارائه می‌گردد، مربوط می‌شود و این ارتباط باعث می‌شود تا این درس مهمترین واحد دانشگاهی در رشته معماری باشد.
(+) آشنایی با مصالح ساختمانی
عناصر و جزئیات اجرایی ساختمان
(+) طراحی فنی ساختمان: طراحی اجزای مختلف یک ساختمان از لحاظ جنبه‌های فنی را شامل می‌شود.
(+) ترسیم فنی و نقشه کشی: آشنایی با استانداردهای ترسیمی و اصول نقشه کشی را در بر می‌گیرد.
(+) ساخت و ارائه (بیان معماری): در این درس بیشتر در خصوص ارتقای خلاقیت و تجسم دانشجویان مباحثی ارائه می‌شود.
(+) مبانی نظری معماری: به معرفی سبک‌ها و نظریه‌های مختلف معماری پرداخته می‌پردازد.
تاریخ معماری ایران و جهان
هندسه ترسیمی
(+) انسان، طبیعت، معماری: ارتباط میان این سه بصورت کامل تدریس می‌شود.
مباحث سازه‌ای همچون ایستایی، سازه فلزی و بتنی
روستا: بررسی طرح‌های روستایی و اصول و ضوابط طراحی در این بافت‌ها
(+) آموزش تهیه طرح هادی روستایی
(+) آموزش مبحث ۱۳ مقررات ملی ساختمان
(+) مدیریت تشکیلات کارگاهی: بحث‌های کارگاهی و اجرایی در پروژه‌های ساختمانی
(+) متره و برآورد
(+) آموزش تحلیل خطر لرزه‌ای ساختگاه برای برآورد آثار زلزله با اکسل
(+) تنظیم شرایط محیطی: طراحی بر اساس اقلیم و شرایط محیطی
(+) تاسیسات ساختمانی: آموزش نکاتی که یک معمار در رابطه با بحث تاسیسات در ساختمان بایستی بداند.
(+) آموزش آشنایی با مصالح ساختمانی
(+) فیلم آموزش برق و کنترل های تاسیسات
(+) آموزش تاسیسات الکتریکی – نور و صدا
مرمت ابنیه تاریخی: آشنایی با سبک‌ها و نحوه برخورد با بافت‌های تاریخی و طراحی در داخل آن‌ها.
(+) آموزش آشنایی با اصول حفاظت و مرمت
(+) آموزش بیان معماری – اسکیس و راندو — مقدماتی
تحلیل فضاهای شهری: آشنایی با مباحث و نظریه‌های مختلف در زمینه طراحی فضاهای شهری
(+) آموزش بررسی و تحلیل توسعه نظام شهری در ایران
(+) آموزش طراحی پیاده راه شهری با رعایت اصول امنیت محیطی
(+) فیلم آموزش مبانی نظری و فرايند طراحی شهری