پرسشگر گرامي در سوالتان برخی از عناوين مشكلات خود را ذكر كرده ايد. اما از دادن اطلاعاتي در مورد اين مشكلات غفلت كرده ايد و نفرموده ايد كه مثلا مشکلات شما از كي شروع شده؟ و به نظر خودتان چه عاملي موجب پيدايش آن شده؟ آیا در غیر ایام عادت نیز در مورد نجاست و طهارت وسواس خاصی دارید؟ و يا مثلا بهتر بود مقداري در مورد خانواده ي خود و ويژگي اعضاء آن اطلاعاتي به ما مي داديد. با توجه به اینکه وسواس با تمام انواعی که دارد از اختلالات اضطرابی شمرده می شود، و گاهی اضطراب ريشه در مسائل خانوادگي دارد، به نظرتان علت اضطرابتان چيست؟ تا چه اندازه دروناً مقيد به دين هستيد؟ زيرا تقيد به ظواهر دين و بي توجهي به باطن دين مي تواند برخي از مشكلات را براي دين داران بوجود بياورد و همانگونه كه عمل به ظواهر لازم است توجه به محتواي دروني دين هم ضروري است، از نگرشهاي مختلف در زمينه اجتماعي و سياسي سخني به ميان نياورده زيرا گاهي از اوقات داشتن برخي شبهات اجتماعي و سياسي مي تواند منشاء اضطراب باشد، از چگونگي عمل به واجبات و مستحبات و رغبت و عدم رغبت خود به آنها سخني به ميان نياورده ايد، از ساير فعاليتهاي اجتماعي و يا اشتغال به برخي تفريحات سالم و يا احيانا نا سالم سخني به ميان نياورده ايد. زيرا تفريحات سالم مانند رفتن به استخر، ورزشهاي سبك، رفتن به مسافرت و غيره در زندگي امروز ضرورت دارد و ترك آن مي تواند موجب بروز برخي از مشكلات روحي و رواني گردد. از احساس خود در حين نماز خواندن و غسل کردن و وضو گرفتن و بعد از آن چيزي نگفته ايد. زيرا تحليل اين حالات مي تواند راهگشاي ما براي ارائه ي برخي از راهكارها باشد، اما به هرحال ما با توجه به تجربيات خود نكاتي را به شما عرض مي نماييم و پاسخ تفصيلي را به توضيحات تفصيلي شما وا مي نهیم.
روان درمانگران اعتقاد دارند که دادن بینش به افراد در مورد مشکلشان، سهم بسزائی در درمان دارد. لذا من براي پاسخ به سوال شما ابتدا بحثي هرچند كوتاه در بارة وسواس و انواع آن ارائه می نمایم. وسواس معادل انگليسيobssession است ولي برخي معتقدند كه وسواس معادل خوبي براي اين واژه نيست. زيرا نقطة مركزي در آنچه كه به نام وسواس مشهور است «گيردادن» است و بهتر است كه معادل واژة فوق را «گير دادن» بدانيم زيرا گير دادنِ بیمار گونه ويژگي مشترك تمام انواع و اقسام وسواس است.
وسواس از نظر محتوا، در يك تقسيم بندي كلي به سه قسم تقسيم مي شود:

1- وسواس فكري كه محتوايش فكري است؛

در اين قسم شخص به گيردادن هاي فكر خود كه بصورت اجباري دائما تكرار مي شوند و شخص را راحت نمي گذارند مبتلا مي شود. يعني يك فكر خاصي بدون اراده او و بصورت آزار دهنده اي در ذهن او تكرار مي شود و شخص را بيچاره مي سازد كه اگر فرد اقدام به درمان آن نكند اين اختلال پيشرفت كرده و حتي امكان دارد شخص را به حد جنون برساند. اين قسم خود به چندين دسته تقسيم مي شود مثل وسواس تكرار اعدا در ذهن و وسواس تكرار يك جمله در ذهن و … .

2- وسواس عملي كه محتوايش عمل است،

در اين قسم شخص به طور ناخود خواسته مبادرت به تكرار يك عمل مي كند، مثلا موي هاي ريش ويا دست خود را مي‌كند، درب خانه را قفل مي‌كند و بعد از اينكه چند قدم از خانه دور شد دوباره باز مي‌گردد و قفل درب را باز بيني مي‌كند و دوباره بعد از چند ثانيه باز مي گردد و همين كار را تكرار مي كند.كه اين قسم نيز به دسته هاي مختلفي همانندوسواس دقت وسواس شستوشو وغيره تقسيم مي شئد.
3- وسواسي كه محتوايش فكري عملي است، گاهي دو قسم ذكر شده؛ با هم تركيب شده و قسم سومي به نام وسواس فكري و عملي كه در اصطلاح روانشناسي به معني اختلال وسواس مي باشد، درست مي كنند. در اين قسم شخصي كه دچار وسواس فكري است، براي رهايي از فشارهاي افكاري كه بصورت آزاردهنده اي در ذهن او تكرار مي‌شوند و دست از سر او برنمي دارند؛ به تكرار يك عمل روي مي آورد تا آن فكر مزاحم دمي او را راحت بگذارد. مثلا فكري در ذهن شخص كه به او مي گويد دستت نجس است، دائما و به صورت آزار دهنده اي تكرار مي شود و شخص براي رهايي دست خود را مي شويد و چون دوباره آن فكر بطور ناخواسته اي تكرار مي شود شخص دوباره براي رهايي شستن دست خود را تكرار مي كند و دائما اين عمل تكرار مي شود.
معمولا وسواس يك مبناي زيست شناختي دارد، در اين صورت شخص مبتلا به وسواس و بويژه در نوع شديد آن، بايد ابتدا به يك متخصص اعصاب و روان(روان پزشک) مراجعه نمايد تا با شروع درمان بوسيله دارو تا حدي بتواند بر خود مسلط شود و بعد از آن مداخلات روان درماني و رفتار درماني براي بهبود وضيت شخص مبتلا به وسواس شروع مي شود. تكنيكهاي كنترل و توقف فكر و غرقه سازي بهترين و متداول ترين روش براي درمان انواع وسواس مي باشد. ولي همانطور كه گفته شد در وسواسهاي شديد ابتدا بايد درمان دارويي صورت پذيرد. نكته ي ديگر اينكه چون وسواس از اختلالات اضطرابي به حساب مي آيد آموزش تن آرميدگي مي توانى كمك زيادي به كنترل آن بنمايد شما مي توانيد اين فن بسيار كاربردي را با مراجعه به مراكز روان درماني و مشاوره فراگيريد. پس از مراجعه به روانپزشك و دريافت دارو با ما ارتباط برقرار نماييد و در نامه فقط بنويسيد كه تحت درمان دارويي براي وسواس هستم و آموزش تنظيم تنفس و تن آرميدگي را براي شما توضيح دهيم.
نكته ديگري كه اشاره به مي تواند در جهت حل مشكل شما مفيد باشد انتخاب سبك زندگي است، افراد با توجه به باورهاي پايه اي خود كه در روانشناسي از آنها به عنوان روان بنه و يا اسكيما ياد مي شود و در طي ساليان طولاني تجربه و آموخته شده، براي زندگي خود سبكهاي خاصي را برمي‌گزينند كه اگر آن باورهاي پايه اي اشتباه باشد اين سبكهاي زندگي نيز اشتباه و آسيب زا خواهد بود. لذا اگر مايل بوديد كه در اين زمينه بحثهاي بيشتري با شما داشته باشيم، سوالاتي را كه در ابتداي پاسخ مطرح كرديم و نيز برخي از موضوعاتي كه مي تواند در جهت تحليل و بررسي سبك زندگي شما مفيد باشد را براي ما ارسال داريد.
با توجه به اشاراتی که شما در پرسش خود نسبت به مشکل خودتان داشتید، وسواس شما محتوای نجاست و طهارت دارد که برای رهایی از آن چند چیز به شما پیشنهاد می شود.

روش های درمان وسواس به نجاست و طهارت

1- همانطور که گفته شد برخی از وسواسهای اینچنینی ریشه در جهل به احکام دارد و شما می توانید با مراجعه به احکام بسیاری از اعمال خود را اصلاح کنید، مثلاً در رسالة مراجع تقلید از شکهایی که هرگز نباید به آن اعتنا کرد شک کثیر الشک است و یا شرط نجس دانستن چیزی اینست که با چشم خود دیده باشید که آن چیز نجس شده است و حدس وگمان نمی‌تواند اثبات کنندة نجاست باشد، و اگر به دستورهایی که در رساله ها آمده بی‌اعتنایی کنید و همچنان به وسواس خو پای بفشارید، معلوم می‌شود که دیگر پای خدا در میان نیست و شیطان بر گردة شما سوار شده، و منیّت بر شما حاکم کرده است، زیرا احکام خدا معلوم و دین او بسیار راحت است. در همین راستا بحث شرک ورزیدن به خدا نیز مطرح می شود که باعث دوری انسان از خدا و قساوت قلب او می شود و در آخرت نیز مجازات بسیار سنگینی دارد. شرک در وسواس به این صورت است که خداوند می فرماید که مثلا کثیر الشک نباید به شک خود اعتنا کند و لی فرد وسواسی به این حرف خداوند توجه نمی کند و به شک خود اعتنا می کند و یا مثلا خواوند می فرماید که چیزی را که یقین به نجاست آن ندارید نجس نیست ولی فرد وسواسی بر خلاف نظر خدا آنرا نجس می داند و برای اطاعت از امر دل خود که در حقیقت وسوسه ی شیطان است پشت سر هم آن را آب می کشد.
2- باید توجه داشته باشید که وسواس زاییده بیکاری است و از جمله کارهایی که شما می توانید برای رهایی از وسواس‌تان به آن متوسل شوید مشغول کردن خودتان به کارهای اجتماعی و ورزش و تفریحات جمعی است، تا آنجا که می‌توانید از تنهایی بپرهیزید و خود را به کارهای مختلف مشغول کنید تا افکار وسواسی فرصت پیدا نکنند که به ذهن شما وارد شوند.
3- اگر دانشجو هستید برای مطالعة درسهای‌تان هرگز در خانه و یا در اتاق خلوت نکنید سعی نمایید که تمام مطالعاتتان در کتابخانه باشد. و بطور کلی سعی نمایید تنها و بیکار نمانید.
4- با کارهای مختلف به تقویت ارادة خود بپردازید تا بتوانید به برخی از کارهایی که بصورت اجباری انجام می دهید یک «نه» بزرگ بگویید.
5- به برخی از آثار و پیامدهای زشت و سوء وسواس فکر کنید و ببینید که این کارهای زشت و بی دلیل چگونه شما را پیش خانواده، دوستان و آشنایان خوار و خفیف‌ کرده و شما که قبلا شخصیّت خوب، مثبت و محترمی بین همگان داشتید، اکنون فردی سَبُک، شده اید. و توجه داشته باشید که اگر به وسواس خود پایان ندهید اوضاع بسیار وخیم تر از الان خواهد شد و احتمالا کارتان به دارو درمانی و بیمارستان روانی خواهد کشید.
6- و همیشه این ذکر را با توجه به معنی آن بر زبان و قلب خود جاری کنید که: «بِسم الله و بِالله، تَوکَلتُ علی الله، اعوذُ بِالله السمیعُ العلیم مِن الشیطانِ الرجیم».